MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN KỸ THUẬT DẪN ĐẾN KẾT QUẢ ÂM TÍNH GIẢ VÀ DƯƠNG TÍNH GIẢ CỦA XÉT NGHIỆM PCR CHẨN ĐOÁN SARS-COV-2
ÂM TÍNH GIẢ
1. Quá trình trước xét nghiệm:
1.1. Chất lượng bệnh phẩm không đạt
- Bệnh phẩm tiêu chuẩn để xét nghiệm PCR thành công là dịch tỵ hầu và dịch họng được lấy đúng phương pháp
- Các bệnh phẩm đường hô hấp trên khác như dịch rửa tỵ hầu có thể cho tải lượng vi rút thấp hơn hoặc thậm chí không phát hiện được virus. Cần nhấn mạnh là phải lấy đủ bệnh phẩm ở 2 vị trí trên bởi nếu chỉ xét nghiệm dịch họng sẽ dẫn đến âm tính giả. Ngoài ra dịch tỵ hầu nếu không lấy được ở đúng vị trí giải phẫu mà chỉ ngoáy được phần ngoài khu vực tiền đình mũi cũng sẽ cho kết quả âm tính giả. Do đó việc đào tạo điều dưỡng viên, kỹ thuật viên lấy mẫu chuẩn xác là cực kỳ quan trọng.
1.2. Thời điểm lấy mẫu không phù hợp
- Thông thường lấy mẫu ngay khi xuất hiện triệu chứng bệnh, tuy nhiên với những trường hợp nhiễm không triệu chứng thì thời điểm lấy mẫu rất quan trọng. Lấy quá sớm (1 - 3 ngày) sau khi phơi nhiễm có thể dẫn tới âm tính giả do vi rút chưa kịp nhân lên đủ lượng để phát hiện được.
- Ngược lại lấy mẫu quá muộn (thường từ ngày bệnh từ 17 trở đi) cũng sẽ cho kết quả âm tính do lúc này cơ thể đã đào thải hết vi rút
1.3. Môi trường vận chuyển, bảo quản không đảm bảo
- Giai đoạn đầu của dịch, khi môi trường VTM còn chưa phổ biến thì nhiều đơn vị dùng nước muối sinh lý hoặc PBS (Phosphate buffered saline) thay thế. Bản thân nước muối hay PBS không có chất ức chế PCR, tuy nhiên nếu ống đựng môi trường không đảm bảo, chẳng hạn dính 1 ít heparin hoặc có bột găng tay bám vào hay bất kỳ chất ức chế nào sẽ làm PCR không thực hiện được dẫn tới kết quả âm tính giả.
2. Quá trình trong xét nghiệm:
2.1. Gộp mẫu quá nhiều
Quá trình trong xét nghiệm: Hiện nay quy định cho phép có thể gộp đến 10 - 20 mẫu cho 1 phản ứng PCR, tuy nhiên tại GENTIS không tiến hành gộp mẫu dung dịch tại thời điểm đỉnh dịch như hiện nay, mà chạy mẫu đơn từng xét nghiệm.
2.2. Hóa chất tách chiết không đảm bảo
Đối với tách chiết hệ thống tự động: các hệ thống này thường sử dụng bi từ thu ARN nên hiệu suất thu hồi ARN phụ thuộc máy móc và hóa chất hãng. Do đó GENTIS có chạy thêm chứng nội tại và chạy PCR cùng để đảm bảo chất lượng xét nghiệm trong mẻ chạy.
3. Quá trình sau xét nghiệm
Sau khi hoàn tất chương trình PCR, một số máy cho phép chỉnh baseline (đường nền) theo đó giá trị Ct value cũng sẽ thay đổi nhất định. Nếu chỉnh baseline quá cao sẽ khiến một số mẫu đang từ dương tính yếu thành âm tính
DƯƠNG TÍNH GIẢ
1. Quá trình trước xét nghiệm:
Khả năng này tuy ít xảy ra nhưng vẫn có thể gặp do ống chứa môi trường vận chuyển khi bảo quản ở phòng xét nghiệm chưa đúng cách
2. Quá trình trong xét nghiệm:
Khi tách chiết 96 mẫu cùng nhau, nếu trong mẻ tách có những mẫu tải lượng vi rút cao mà thao tác pipette lại không tốt, tạo giọt bắn thì rất dễ nhiễm sang các mẫu lân cận.
3. Nhiễm chứng âm hóa chất:
Chứng âm hóa chất bị nhiễm thường do hóa chất mở ra mở vào nhiều lần hoặc sử dụng chung pipette với phòng tách chiết hay tra mẫu
4. Nhiễm chéo từ chứng dương khi tra mẫu:
Chứng dương với nồng độ cao, khi thao tác tra chứng dương có thể nhiễm chéo sang các mẫu khác
5. Nhiễm amplicon trong quá trình chạy PCR
Amplicon là các bản sao DNA được tổng hợp trong quá trình PCR. Đối với PCR real - time các bản sao này được giữ nguyên trong ống phản ứng, tuy nhiên nếu không may ống bị hở nắp (do nhiệt độ cao) hoặc nút không chặt dẫn đến bay hơi thì amplicon sẽ thoát ra ngoài. Chỉ cần 1 lượng nhỏ amplicon thoát ra sẽ làm nhiễm máy real - time và môi trường phòng máy.
Hiện nay, GENTIS trang bị hệ thống phòng, máy xét nghiệm đạt tiêu chuẩn, có quy trình khử nhiễm trước và sau xét nghiệm đảm bảo giảm mức tối đa hiện tượng trên.
QUY TRÌNH XÉT NGHIỆM SARS-CoV-2 TẠI GENTIS
Gentis được Viện vệ sinh dịch tễ trung ương (NIHE) cấp chứng nhận: Phòng xét nghiệm khẳng định xét nghiệm SARS-CoV-2. Chính vì vậy mọi quy trình xét nghiệm của GENTIS đều tuân thủ đúng theo hướng dẫn của NIHE
1. Phạm vi áp dụng:
Quy trình xét nghiệm này được áp dụng cho việc xác định SARS-CoV-2 trong mẫu bệnhphẩm đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới (dịch họng, dịch tỵ hầu)
2. Hóa chất sinh phẩm:
- Hóa chất tách chiết: Axit nucleic MagMAX™ Viral/Pathogen II (MVP II) Nucleic Acid Isolation Kit kèm vật tư chạy máy (2000pu) code A48383
- Hóa chất RT- PCR: SuperScript III Platinum One-Step qRT-PCR Kit 500pu Code:11732088
- Bộ mồi:
Mồi gen E (E_Sarbeco_F1, E_Sarbeco_R2, E_Sarbeco_P1)
Mồi gen RdRp (RdRP_SARSr-F2, RdRP_SARSr-R1, RdRP_SARSr-P2)
3. Máy móc trang thiết bị được hiệu chuẩn định kỳ:
- Sử dụng máy RT-PCR: Biorad-CFX96
- Máy tách chiết tự động: KingFisher 96
- Máy vortex, spin
4. Phân tích kết quả:
Kết quả xét nghiệm được chấp nhận khi:
+ Chứng âm (NC): không có tín hiệu huỳnh quang
+ Chứng âm tách chiết (NTC): không có tín hiệu huỳnh quang
+ Chứng dương (POS): có tín hiệu huỳnh quang ≥28 ≤ 35 chu kỳ
• Mẫu dương tính: khi tín hiệu huỳnh quang ≤ 37 chu kỳ
• Mẫu âm tính: khi tín hiệu huỳnh quang: khi tín hiệu huỳnh quang > 40 chu kỳ
• Mẫu nghi ngờ: khi tín hiệu huỳnh quang > 37 - ≤ 40 chu kỳ
• Trong trường hợp kết quả real-time RT PCR cho kết quả E gene dương tính nhưng RdRp và N gene âm tính thì cần lấy mẫu lại và làm xét nghiệm lại và cũng là mẫu Nghi ngờ
CHÍNH SÁCH TRIỂN KHAI XÉT NGHIỆM SAR-CoV-2 TẠI GENTIS
Hoạt động xét nghiệm SAR-CoV-2 (Realtime PCR) của GENTIS có 02 hình thức như sau:
1. GENTIS trực tiếp cung cấp xét nghiệm SAR-CoV-2
- GENTIS chỉ cung cấp xét nghiệm SARS-CoV-2 trực tiếp cho các khách hàng thông qua kênh chính thức như: tổng đài 1800.2010, hotline 0988.00.2010, trang web https://gentis.com.vn/
- GENTIS sở hữu đội ngũ kỹ thuật viên thu mẫu dịch vụ xét nghiệm SAR-CoV-2 chuyên nghiệp, 100% có chứng chỉ hành nghề, được đào tạo bài bản theo quy định thực hiện của công ty và quy trình thu mẫu chuẩn của Bộ Y tế.
- Trường hợp GENTIS trực tiếp tư vấn, đặt lịch hẹn, thu mẫu, xét nghiệm và trả kết quả cho khách hàng, công ty sẽ chịu trách nhiệm hoàn toàn với kết quả thực hiện và rủi ro phát sinh với khách hàng.
2. Đối tác gửi mẫu xét nghiệm SAR-CoV-2
- GENTIS không trực tiếp tư vấn, thu mẫu bệnh phẩm, chỉ kiểm soát giao nhận mẫu và thực hiện xét nghiệm từ phía đối tác, sau đó trả phiếu kết quả xét nghiệm cho đại diện đối tác gửi mẫu.
- Kết quả thực hiện xét nghiệm phản ánh đúng tình trạng mẫu xét nghiệm tại thời điểm GENTIS nhận mẫu của đối tác.
- Các đối tác gửi mẫu đều được GENTIS đào tạo, chuyển giao quy trình kỹ thuật lấy mẫu bệnh phẩm SAR-CoV-2 và quy trình bàn giao mẫu về trung tâm xét nghiệm GENTIS theo đúng quy định công ty.
- Các giao dịch trao đổi giữa đối tác gửi mẫu và khách hàng (tư vấn, đặt hẹn, thanh toán, trả kết quả…) không thuộc phạm vi quản lý của GENTIS
QUY TRÌNH XỬ LÝ KHIẾU NẠI KHÁCH HÀNG
1. Đối với khách hàng GENTIS trực tiếp cung cấp dịch vụ xét nghiệm
- GENTIS hoàn toàn và độc lập chịu trách nhiệm với tất cả rủi ro phát sinh trong quá trình tư vấn, thu mẫu, xét nghiệm và trả kết quả.
2. Đối với khách hàng của phía đối tác gửi mẫu có khiếu nại:
- Bộ phận chăm sóc khách hàng GENTIS sẽ tiếp nhận thông tin khiếu nại từ phía khách hàng.
- Xác định nguyên nhân gây ra khiếu nại của khách hàng và giải đáp thắc mắc.
- Đưa ra chính sách hỗ trợ khách hàng với một số hình thức như: thu lại mẫu xét nghiệm hoàn toàn miễn phí; hỗ trợ chi phí nếu khách hàng không thực hiện lại xét nghiệm; tặng thêm 01 lần xét nghiệm SAR-CoV-2 miễn phí cho khách hàng…
Với mọi trường hợp khách hàng nhận được phiếu kết quả xét nghiệm của GENTIS nhưng thấy chưa thỏa đáng, vui lòng liên hệ với bộ phận chăm sóc khách hàng qua:
Hotline CSKH: 0388.00.2010
Email: dichvu@gentis.com.vn
Công ty Cổ phần Dịch vụ Phân tích Di truyền (GENTIS) là đơn vị đã được cấp chứng nhận xét nghiệm sàng lọc và khẳng định virus SARS-CoV-2 và nằm trong danh sách được Bộ Y tế cho phép thực hiện xét nghiệm khẳng định Covid-19 (theo thông tin tra cứu tại trang thông tin điện tử của Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế). Theo đó, GENTIS đã được cơ quan chức năng thẩm định, chứng nhận và cấp phép đầy đủ về hồ sơ pháp lý, cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, điều kiện nhân sự và tất cả quy trình kỹ thuật liên quan.
GENTIS rất mong Quý khách hàng thấu hiểu hơn về việc thực hiện xét nghiệm SARS-CoV-2 để tránh những trường hợp không đáng có trong quá trình thu mẫu, xét nghiệm và trả kết quả. Mong Quý khách hàng sẽ tiếp tục ủng hộ GENTIS trong thời gian tới.