Theo Tổ chức Y tế Thế giới vào tháng 2/2018, có khoảng 570.000 ca mắc ung thư cổ tử cung (UTCTC) mới được chẩn đoán và hơn 300.000 ca tử vong do căn bệnh này. Tại Việt Nam, hai con số này lần lượt là khoảng hơn 4000 và gần 2500, tương đương với nước ta có khoảng 14 ca mắc mới và 7 ca tử vong mỗi ngày (theo báo cáo của trung tâm thông tin HPV 2018). Căn nguyên chính gây ra UTCTC chính là virus HPV chiếm 99,7% các ca ung thư cổ tử cung xâm lấn. Do đó việc tầm soát UTCTC bằng xét nghiệm phát hiện các type virus HPV là vô cùng cấp thiết.
Chúng tôi thực hiện đề tài: “ Đánh giá kết quả tự thu mẫu của bệnh nhân trong thực hiện sàng lọc ung thư cổ tử cung” nhằm mục tiêu đánh giá sự tương đồng về kết quả xét nghiệm HPV thông qua việc so sánh mẫu tự thu của bệnh nhân và mẫu do bác sỹ thực hiện. Đồng thời khảo sát sự chấp nhận của bệnh nhân với phương pháp tự thu mẫu. Bài viết được đăng trên Tạp chí Y Dược học số 27 ra tháng 8/2021.
Cơ sở nghiên cứu
Ung thư cổ tử cung là một trong số những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ Việt Nam. Thông thường bệnh nhân nhiễm HPV đều không có nhiều triệu chứng rõ ràng. Chính vì vậy việc xét nghiệm HPV sẽ giúp phát hiện, điều trị bệnh kịp thời và giảm tỷ lệ tử vong ở người bệnh. Trong nghiên cứu này, chúng tôi tập trung vào việc đánh giá kết quả xét nghiệm định type HPV của mẫu do bệnh nhân tự thu bằng bộ dụng cụ do công ty Gentis cung cấp thông qua so sánh với mẫu do bác sỹ thực hiện.
Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá tỷ lệ tương đồng của xét nghiệm HPV giữa bác sỹ thu mẫu và bệnh nhân tự thu mẫu. Thêm vào đó đánh giá tính tiện lợi của bộ kit và sự tiếp nhận của khách hàng về phương pháp này. Số liệu nghiên cứu được thu thập từ 150 đối tượng với tỷ lệ đồng nhất hoàn toàn giữa khách hàng và bác sỹ thu thập mẫu và có sự phản hồi tích cực từ phía khách hàng áp dụng. Trong tình hình dịch bệnh, hạn chế tiếp xúc và khó khăn khi đến thăm khám tại các cơ sở y tế, thì việc bệnh nhân tự lấy mẫu tại nhà là giải pháp cấp thiết và hiệu quả.
Nội dung nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 4/2021 đến tháng 6 năm 2021 tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Đối tượng nghiên cứu là nữ giới trong độ tuổi từ 29 đến 62 tuổi, ngoại trừ các trường hợp: đã cắt tử cung, sinh con dưới 6 tháng, đang mang thai. Người tham gia nghiên cứu được làm xét nghiệm HPV hai lần song song với hai phương pháp lấy mẫu: Bệnh nhân tự lấy mẫu theo chỉ dẫn của công ty Gentis và bác sỹ lấy mẫu theo quy trình khám phụ khoa thường quy của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.
Mỗi người tham gia nghiên cứu lấy mẫu bằng bộ kit Evalyn Brush sẽ đặt vào túi zip, dán mã code riêng và gửi về Công ty CP Dịch vụ Phân tích di truyền (Gentis) để làm xét nghiệm 17 type HPV. Mẫu được bàn giao cho Trung tâm xét nghiệm quốc tế Gentis, được làm xét nghiệm cùng với các mẫu dịch vụ HPV khác ở dạng mẫu mù.
Quy trình xét nghiệm 17 type HPV của Gentis sử dụng bộ kit HPV PCR Paxview ULFA, đã đạt chứng chỉ CE-IVD, đảm bảo độ chính xác và tin cậy cao. Kết quả của cả mẫu bệnh nhân tự thu và mẫu bác sỹ thu đều được gửi trả trực tiếp cho bệnh nhân. Sau đó, kết quả của thử nghiệm được tập hợp lại và sử dụng phần mềm SPSS để phân tích thống kê.
Kết quả nghiên cứu
Kết quả xét nghiệm định type HPV cho thấy 100% mẫu thu được là mẫu hợp lệ (là những mẫu có đối chứng nội kiểm trong xét nghiệm lên bình thường), trong đó các kết quả định type HPV của mẫu tự thu và mẫu bác sỹ thu là hoàn toàn trùng khớp (tỷ lệ mẫu âm tính đều là 94,7% và tỷ lệ mẫu dương tính đều là 5,3%)
Những kết quả này cũng trùng khớp với các nghiên cứu khác trên thế giới về việc tự thu mẫu HPV bằng bộ dụng cụ này (bộ dụng cụ Evalyn Brush do Gentis cung cấp). Từ đó cho thấy, việc tự lấy mẫu HPV bằng bộ dụng cụ Evalyn Brush đáp ứng đủ tiêu chuẩn về độ chính xác trong xét nghiệm HPV cũng như dễ dàng và thoải mái khi sử dụng, nhanh chóng và tiện lợi. Việc bệnh nhân tự lấy mẫu HPV bằng bộ dụng cụ này giúp cho các bác sĩ giảm bớt công sức trong việc lấy mẫu cho bệnh nhân, đặc biệt là không cần bảo quản mẫu trong tủ lạnh hay trong dung dịch. Theo nghiên cứu của Ditte và Cộng sự năm 2018 về độ bền nhiệt độ và thời gian của mẫu tự thu bằng bộ dụng cụ Evalyn Brush thì mẫu HPV tự thu bằng bộ dụng cụ này bền lên tới 32 tuần ở nhiệt độ từ 4°C tới 30°C.
Kết quả khảo sát về sự chấp nhận của khách hàng về phương pháp tự thu mẫu cho thấy sự hài lòng , dễ hiểu, dễ sử dụng cũng như sự thuận tiện khi tự thu tại nhà. Có số bộ phận khách hàng cảm thấy hơi khó chịu, tuy nhiên cũng cần xét đến yếu tố tâm lý, tiền sử viêm nhiễm phụ khoa hoặc độ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh.
Với những lợi ích lớn của việc tự lấy mẫu HPV bằng bộ dụng cụ Evalyn Brush như: Cho phép bệnh nhân tự lấy mẫu tại nhà hoặc bất cứ nơi đâu mà không cần đến bệnh viện, phòng khám; Đây là một phương pháp dễ dàng, an toàn và đáng tin cậy để thu thập mẫu âm đạo / cổ tử cung mà không gây khó chịu; Bệnh nhân không còn tâm lý lo lắng, xấu hổ, sợ khó chịu như khi bác sĩ trực tiếp lấy mẫu; Tỷ lệ mẫu hợp lệ cao lên tới 99.69% (theo nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn tại Copenhagen, Đan Mạch), trong tương lai, phương pháp này sẽ có tiềm năng lớn trong việc nâng cao tỷ lệ người dân thực hiện sàng lọc ung thư cổ tử cung trong cộng đồng, từ đó góp phần bảo vệ sức khoẻ cộng đồng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Othman, N. H., Zaki, F. H. M., Hussain, N. H. N., Yusoff, W. Z. W., & Ismail, P. (2016). Self Sampling Versus Physicians Sampling for Cervical Cancer Screening Agreement of Cytological Diagnoses. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 17(7), 3489-3494.
2. Polman, N. J., Ebisch, R. M., Heideman, D. A., Melchers, W. J., Bekkers, R. L., Molijn, A. C., ... & Berkhof, J. (2019). Performance of human papillomavirus testing on self-collected versus clinician-collected samples for the detection of cervical intraepithelial neoplasia of grade 2 or worse: a randomised, paired screen-positive, non-inferiority trial. The Lancet Oncology, 20(2), 229-238.