Các đột biến trên gen CFTR gây ra hậu quả sản xuất protein CFTR không hiệu quả về số lượng hoặc chất lượng, khiến quá trình vận chuyển ion ở màng tế bào bị ảnh hưởng, dẫn đến một loạt các bất thường sau đó. Các triệu chứng lâm sàng thường gặp:
=>>> Theo thống kê, đột biến Gen CFTR xuất hiện ở:
Các triệu chứng của người mang các đột biến CFTR là rất khác nhau, kể cả trường hợp những người mang kiểu gen CFTR giống hệt nhau. Điều này do sự thay đổi liên quan đến chất lượng và số lượng protein biểu hiện ở mỗi người là khác nhau. Chính vì vậy, việc các trường hợp mang đột biến kiểu dị hợp tử vẫn có khả năng gây ra các triệu chứng không điển hình của bệnh xơ nang hoặc vô sinh nam, với nhiều nghiên cứu đã chứng minh (5).
Các biểu hiện bệnh ở người mang đột biến CFTR là khác nhau tùy thuộc vào từng loại đột biến . Dựa theo tác động của protein CFTR, có thể chia làm 6 loại đột biến (6):
Các đột biến loại I, II, III là các đột biến nghiêm trọng, thường gây các triệu chứng điển hình của bệnh xơ nang, vô sinh nam, thường gặp là: Phe508Del, Asn1202Lys, Trp1282Ter, Gly542Ter…
Có khoảng 1500 đột biến gen CFTR đã được tìm thấy, tuy nhiên không phải đột biến nào cũng gây bệnh. Thông thường việc xác định các đột biến CFTR là chỉ đến việc xác định sự có mặt hay không các đột biến gây bệnh thường gặp. Một loạt các đột biến được sử dụng để chẩn đoán thông thường cho người mang đột biến và cho sàng lọc trước sinh, sau sinh.
Theo hướng dẫn thực hành liên quan đến CFTR của châu Âu (2008) (7) và Hướng dẫn thực hành của hiệp hội xơ nang (2017) (8), chỉ định làm xét nghiệm gen CFTR với các trường hợp:
Đối tượng nghi ngờ mắc bệnh xơ nang:
Đối tượng hỗ trợ sinh sản:
=> Việc xác định cụ thể các đột biến gen CFTR đóng vai trò quan trọng cho các Bác sĩ trong việc:
Tài liệu tham khảo: